بررسی تطبیقی نظام راهبردی طراحی مسکن انعطاف‌پذیر در غرب و ایران

اصل انعطاف‌پذیری به‌عنوان توانمندی محیطی، جهت پاسخگویی به استفاده‌های مختلفی که با اهداف گوناگون مردم سازگار باشد، از جمله رویکردهای قابل توجه در معماری مسکن است. در معماری غرب این موضوع پس از جنگ جهانی اول، به‌صورت گسترده و با ساختاری سازمان‌یافته، مطرح شد. این در حالی است که در معماری ایران، این موضوع به صورت ذاتی و کاملاً خودباورانه در مسکن سنتی هویدا است، متأسفانه به دلیل عدم شناخت کافی در مورد این اصل و دلایل استفاده از آن در مسکن سنتی، انعطاف‌پذیری در باور عموم، به‌عنوان ابداعات مدرن غربی شناخته شد؛ و با پدیده‌ جهانی شدن، نمود غربی آن در زندگی و معماری ایرانیان معاصر رسوخ کرده‌، که حتی باعث تغییر در سبک زندگی مردم ایران شده است. این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی از هر حیث کاربردی با استفاده از بررسی تطبیقی، با مقایسه‌ عوامل ایجاد مسکن انعطاف‌پذیر، گونه‌شناسی و عناصر سازنده‌ فضای معماری مسکونی انعطاف‌پذیر در غرب و ایران، مشخص می‌نماید که انعطاف‌پذیری در مسکن سنتی ایران با تکیه بر نیازها، توانایی‌ها و دانش زمان خود دارای اصالت بوده و  کاملاً مطابق با معیارهای طرح شده زمان معاصر که دیدگاه غربی ادعای آن را دارد، است. مهم‌ترین تفاوت در بین این دو، مقوله حریم می‌باشد، که استفاده از ساختارهای طراحی غربی در بستر ایرانی، این موضوع را نادیده گرفته است، همین موضوع باعث تغییر در سبک زندگی ایرانیان در پی تقلید از سبک معماری غربی، بدون اطلاع از چنین قابلیتی در معماری ایرانی است؛ که می‌توان با درک این موضوع، این بعد اجتماعی مسکن (حریم) را در مجموعه انعطاف‌پذیری در نظر گرفت تا شاهد غنای هرچه بیشتر این مفهوم در کالبد معماری ایران باشیم